baran

See also: Baran

Kashubian

baran

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *baranъ.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈba.ran/
• Rhymes: -aran
• Syllabification: ba‧ran

Noun

baran m animal (diminutive barónk or barank, related adjective barani)

1. ram (male sheep)

   Synonyms: bòdôcz, rogôl

Noun

baran m pers

1. (colloquial, derogatory) bonehead (idiot)

Noun

baran m inan

1. badly cut windrow

Further reading

• Stefan Ramułt (1893), “barôn”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 5
• Sychta, Bernard (1967), “baran”, in Słownik gwar kaszubskich [Dictionary of Kashubian dialects] (in Polish), volumes 1 (A – Ǵ), Wrocław: Ossolineum, page 17
• Jan Trepczyk (1994), “baran”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011), “baran”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎^[1]
• “baran”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Lower Sorbian

Etymology

From Proto-Slavic *baranъ.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈbaran]

Noun

baran m anim (diminutive barank)

1. ram (male sheep)

Declension

Declension of baran

	Singular	Dual	Plural
Nominative	baran	barana	barany
Genitive	barana	baranowu	baranow
Dative	baranoju	baranoma	baranam
Accusative	barana	baranowu	barany, baranow
Instrumental	baranom	baranoma	baranami
Locative	baranje	baranoma	baranach

Hypernyms

• wójca (“sheep”)

Coordinate terms

• jagnje (“lamb”)
• skop (“wether”)
• śiba (“ewe”)

Derived terms

• baraniś

Further reading

• Muka, Arnošt (1921, 1928), “baran”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
• Starosta, Manfred (1999), “baran”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag

Maranao

Noun

baran

1. target practice

Middle English

Adjective

baran

1. alternative form of bareyne

Northern Kurdish

Alternative forms

• باران (baran)
• баран (baran)
• պարան (paran)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *wáHr̥ (“water; rain”), from Proto-Indo-European *weh₁r- (“water”). Cognate to Central Kurdish باران (baran) and Persian باران (bârân); see there for more.

Pronunciation

• IPA^(key): /bɑːˈɾɑːn/

• Audio:

  (file)

Noun

baran f (Arabic spelling باران)

1. rain

Related terms

• barandin (“to cause to rain”)
• barîn (“to rain”)
• baranî

References

• Cabolov, R. L. (2001), “bārān”, in Etimologičeskij slovarʹ kurdskovo jazyka [Etymological Dictionary of the Kurdish Language] (in Russian), volume I, Moscow: Russian Academy Press Vostochnaya Literatura, page 152
• Jaba, Auguste; Justi, Ferdinand (1879), Dictionnaire Kurde-Français [Kurdish–French Dictionary], Saint Petersburg: Imperial Academy of Sciences, page 33b
• Kurdojev, K. K. (1960), “baran”, in Курдско-русский словарь [Kurdish–Russian Dictionary], Moscow: Государственное издательство иностранных и национальных словарей, page 61a
• Chyet, Michael L. (2003), “baran”, in Kurdish–English Dictionary‎^[2], with selected etymologies by Martin Schwartz, New Haven and London: Yale University Press, page 24

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *baranъ. First attested in 1350.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /baraːn/
• IPA^(key): (15^th CE) /barɒn/

Noun

baran m animal (diminutive baranek or baraniec, related adjective barani or baranowy)

1. (attested in Masovia, Lesser Poland, Greater Poland) ram (male sheep)
   • 1863 [1350], Jan Tadeusz Lubomirski, editor, Kodeks dyplomatyczny księstwa mazowieckiego‎^[3], Masovia, page 61:

     Dabunt […] nobis incole […] pro mensa nostra ducali unum arietem singulis annis, qui podworowi baran pollonice appellatur

     [Dabunt […] nobis incole […] pro mensa nostra ducali unum arietem singulis annis, qui podworowi baran pollonice appellatur]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[4], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 64, 14:

     Obleczeni sø baranowe owecz (induti sunt arietes ovium)

     [Obleczeni są baranowie owiec (induti sunt arietes ovium)]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[5], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 113, 4:

     Gory weselyly se yako skopowye a pogorky yako baranowe owecz

     [Gory wiesieliły sie jako skopowie a pogorki jako baranowie owiec]

   • 1950 [1432], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 364, Warsaw:

     Iako […] w me Marczin vtargowaw barani hy ne zaplaczil

     [Jako […] u mnie Marcin utargował barani hi nie zapłacił]

   • 1856-1870 [1434], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki‎^[6], volume II, number 2549:

     Sexaginta a[n]gnos vlg. barany

     [Sexaginta a[n]gnos vlg. barani]

   • 1874-1891 [XV p. pr.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[7], [8], [9]}, volume XVI, page 322:

     Baran bidens

     [Baran bidens]

   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^{transliteration, transcription}, 30, 40:

     Rozdzelyl Iacob stada, a *proczye wlozyl we zlobi owczam y baranom przed oczy

     [Rozdzielił Jakob stada, a prącie włożył we żłoby owcam i baranom przed oczy]

   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^{transliteration, transcription}, 31, 10:

     Gdisz gest koly przyszedl czasz owczam kotno bicz, wydzal gesm, ysze szø zchadzali s barani owce

     [Gdyż-jest-koli przyszedł czas owczam kotno być, widział jeśm, iże się schadzały z barany owce]

   • 1930 [c. 1455], “Lev”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^{transliteration, transcription}, 9, 3:

     Weszmyczye […] czyelcza y barana rocznya

     [Weźmijcie […] cielca i barana rocznia]

   • 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^{transliteration, transcription}, 28, 21:

     Offyervycze […] dzesyøtø czøscz dzesyøtka po wszitkich baranyech, to iest po sedmi baranyech

     [Ofierujcie […] dziesiątą część dzieątka po wszytkich baraniech, to jest po siedmi baraniech]

   • 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^{transliteration, transcription}, 29, 4:

     Offyervicze […] ieden dzesyøtek po baranv

     [Ofierujcie […] jeden dziesiątek po baranu]

   • 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^{transliteration, transcription}, 29, 15:

     Dzesyøtø czøscz dzesyøtka kaszdemv baranv, gichze to spolv baranow czternaczcze

     [Dziesiątą część dziesiątka każdemu baranu, jichże to społu baranow czternaćcie]

   • 1930 [c. 1455], “I Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^{transliteration, transcription}, 15, 4:

     Zlyczil gich iako baranow

     [Zliczył jich jako baranow]

   • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^{transliteration, transcription}, 29, 22:

     Zarzazaly barani

     [Zaźrzali barany]

   • 1930 [c. 1455], “II Esdr”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^{transliteration, transcription}, 8, 15:

     Abi to zloto y srzebro bilo sebrano na bicech y na skopoch, y na baranoch

     [Aby to złoto i srebro było zebrano na byciech i na skopoch, i na baranoch]

   • 1950 [1470], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1308, Warsaw:

     Yakom ya Malgorzacze […] nye szabral […] rethe leporinum vathj, szyekiri any pacz baranow

     [Jakom ja Małgorzacie […] nie zabrał […] rethe leporinum waty, siekiry ani pięć baranow]

   • 1900 [1472], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[10], number 1482:

     Baran aries

     [Baran aries]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 144v:

     Veruex id est aries non castratus et est pater ouium eyn wider baran

     [Veruex id est aries non castratus et est pater ouium eyn wider baran]

Declension

Declension of baran

	singular	dual	plural
nominative	baran	—	baranowie
genitive	—	—	baranow
dative	baranu	—	baranom
accusative	baran/barana	—	baranow/barany
instrumental	—	—	barany
locative	baranu	—	baraniech/baranoch
vocative	—	—	—

Related terms

adjectives

• barańczy

nouns

• barankowe

Descendants

• Polish: baran, barón (Southern Greater Poland), baron (Przemyśl)
• Silesian: barōn

References

• Boryś, Wiesław (2005), “baran”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017), “baran”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000), “baran”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965), “baran”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Brückner, Aleksander (1927), “baran”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
• K. Nitsch, editor (1953), “baran”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 60
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “baran”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska-Różycka, Magdalena Klapper, Tomasz Kolowca, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Joanna Duska, Maria Bugajska, Jan German, Beata Hejmo, Iwona Nobis, Dariusz Piwowarczyk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, editors (2024), “baran”, in Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny [Lexical Base of Medieval Polish] (in Polish), Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “baran”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Alternative forms

• barón (Southern Greater Poland)
• baron (Przemyśl)

Etymology

Inherited from Old Polish baran.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈba.ran/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈba.rɒn/
• (Greater Poland):
  • (Western Greater Poland) IPA^(key): /ˈba.ran/
  • (Central Greater Poland) IPA^(key): /ˈba.ran/
  • (Southern Greater Poland) IPA^(key): /ˈba.ran/
• (Masovia):
  • (Podlachia) IPA^(key): [ˈba.ran]
• (Lesser Poland):
  • (Eastern Lublin) IPA^(key): [ˈba.ran]
  • (Goral):
    • (Żywiec) IPA^(key): /ˈba.ran/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -aran
• Syllabification: ba‧ran
• Homophone: Baran

Noun

baran m animal (female equivalent owca, diminutive baranek or (dialectal) baraś, augmentative baranisko, related adjective barani)

1. ram (male sheep)

   Synonyms: cap, tryk

   1. (colloquial) ramskin, sheepskin (leather of this animal)

      Synonyms: baranica, kożuch

   2. (heraldry) ram (image of this animal as used in coats of arms)
   3. (Middle Polish) ram meat

      Synonym: baranina

2. (colloquial, usually in the plural) frizz (very curly, short hair)

   Synonym: baranek

3. (dialectal, Białystok, Kołomyja) synonym of jelonek (“stag beetle”)
4. (Central Greater Poland, Western Greater Poland) axle mount (middle part of a wheel of a cart through which an axle passes)
5. (Eastern Lublin, Galicia, Southern Greater Poland, Rawicz, Pakosław) type of game
6. (obsolete) type of rabbit
7. (obsolete) milk skin, skin (congealed layer on the surface of a liquid)

   Synonym: kożuch

8. (obsolete, historical) battering ram

   Synonym: taran

9. (obsolete, engineering) pile driver (machine for forcing a pile, a long beam, into the ground)

   Synonyms: baba, kafar

10. (obsolete, carpentry) large plane (tool for smoothing wood by removing thin layers from the surface moved by two people)

    Hypernym: hebel

11. (Middle Polish) large sea fish
12. (Middle Polish) type of corporal punishment device
13. (Middle Polish) churn (device for making butter)

    Synonym: maselnica

14. (Middle Polish) lamb (virtuous person)
15. (Middle Polish) lamb (follower of Christ)
16. (Middle Polish) lift (device for raising heavy objects)
17. (Middle Polish) crank stock; oil press

Declension

Declension of baran

	singular	plural
nominative	baran	barany
genitive	barana	baranów
dative	baranowi	baranom
accusative	barana	barany
instrumental	baranem	baranami
locative	baranie	baranach
vocative	baranie	barany

Noun

baran m pers

1. (colloquial, derogatory) bonehead (idiot)

   Synonyms: see Thesaurus:głupiec

Declension

Declension of baran

	singular	plural
nominative	baran	baranowie/barany
genitive	barana	baranów
dative	baranowi	baranom
accusative	barana	baranów
instrumental	baranem	baranami
locative	baranie	baranach
vocative	baranie	baranowie/barany

Derived terms

adverbs

• na barana

nouns

• Baran
• baraniarz
• baranica
• baraniec
• baranina

phrases

• wróćmy do naszych baranów

verbs

• baranieć impf, zbaranieć pf

Related terms

adjectives

• barankowaty
• barankowy

adverbs

• na barana

nouns

• baraneczek
• Baranek Boży
• baraninka

phrases

• na Nowy Rok przybywa dnia na barani skok

Further reading

• baran in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• baran in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa; Stanisław Rospond; Witold Taszycki; Stefan Hrabec; Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023), “baran”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Barbara Rykiel-Kempf (05.04.2023), “BARAN”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814), “baran”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861), “baran”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “baran”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 96
• Jan Karłowicz (1900), “baran”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 48
• baran in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Serbo-Croatian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *baranъ.

Pronunciation

• IPA^(key): /bǎran/
• Hyphenation: ba‧ran

Noun

bàran m anim (Cyrillic spelling ба̀ран)

1. (regional) ram

   Synonym: óvan

Declension

Declension of baran

	singular	plural
nominative	baran	barani
genitive	barana	barana
dative	baranu	baranima
accusative	barana	barane
vocative	barane	barani
locative	baranu	baranima
instrumental	baranom	baranima

References

• “baran”, in Hrvatski jezični portal [Croatian language portal] (in Serbo-Croatian), 2006–2025

Slovak

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *baranъ.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈbaran]

Noun

baran m animal (relational adjective baraní, diminutive baránok or baranček, augmentative baranisko)

1. ram (male sheep)

Declension

Declension of baran
(patterns chlap (singular) and dub (plural))

	singular	plural
nominative	baran	barany
genitive	barana	baranov
dative	baranovi	baranom
accusative	barana	barany
locative	baranovi	baranoch
instrumental	baranom	baranmi

Derived terms

• baranina

Further reading

• “baran”, in Slovníkový portál Jazykovedného ústavu Ľ. Štúra SAV [Dictionary portal of the Ľ. Štúr Institute of Linguistics, Slovak Academy of Science] (in Slovak), https://slovnik.juls.savba.sk, 2003–2025

Slovincian

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈba.ran/
• Rhymes: -aran
• Syllabification: ba‧ran

Noun

baran m animal

1. alternative form of barón

Further reading

• Lorentz, Friedrich (1908), “bãrăn”, in Slovinzisches Wörterbuch‎^[11] (in German), volume 1, Saint Petersburg: ОРЯС ИАН, page 15

Tausug

Etymology

Borrowed from Malay badan, from Arabic بَدَن (badan). Compare Maranao badan and Sangir badang.

Pronunciation

• (Sinūgan Parianun) IPA^(key): /baɾan/ [baˈɾan̪]
• Rhymes: -an
• Syllabification: ba‧ran

Noun

baran (Sulat Sūg spelling بَرَنْ)

1. body (of a person; animal or the main part of something, such as the hull of a ship, stove, etc., the frame of a vehicle, the body of a letter, etc.)

   Synonyms: jasad, anggawta'

   Malagguꞌ in baran sin babai yaun.

   That woman’s body is big.

Derived terms

• baran-baran
• baranun
• magbaran
• nagbabaran

Further reading

• Webonary

Turkish

Etymology

From Ottoman Turkish باران (baran), from Classical Persian باران (bārān).

Noun

baran

1. (obsolete) rain

Synonyms

• yağmur