Adalgiso
| Adalgiso | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | ezezaguna, 740 |
| Herrialdea | Lombardiarren Erresuma |
| Heriotza | ezezaguna, 788 (egutegi gregorianoa) (47/48 urte) |
| Familia | |
| Aita | Desiderio |
| Ama | Ansa, Queen of the Lombards |
| Haurrideak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | latina |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | politikaria |
| Ideologia eta sinesmenak | |
| Erlijioa | katolizismoa |
Adalgiso edo Adeltxis (740 inguru - 788) lombardoen ko-errege izan zen 759ko abuztutik 774ko ekainera arte bere aita Desideriorekin batera, Karlomagnok biak tronutik kendu zituenean. Gaur egun Alessandro Manzoniren Adelchi (1822) antzezlaneko heroia izateagatik gogoratzen zaio.[1]
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Adalgiso Desiderioren eta bere emazte Ansaren semea izan zen. 759ko abuztuan bere aitak tronura goratu zuen, erregegoari lotura geraturik. Desideriok lombardoen eta Karolingiarrekin aliantza berriro berreskuratzeko egindako ahaleginean, Adalgiso Karlomagnoren arreba Gisela-rekin ezkondu zedin proposatu zuen. Bachrach-ek iradoki du proposamen honek Karolingiarrek Aita Santuarekin zuten harremana ahultzeko asmoa zuela.[2]
773an lombardoen erresuma Karlomagnoren, frankoen erregearen, inbasioa jasan zuenean, Desiderio Paviako hiriburuan gelditu zen, eta setio bati aurre egiteko saiakera alferrikakoa egin zuen. Adalgiso, ordea, Veronara joan zen babes bila, eta Karlomagnoren anaia gaztearen, Karlomanen, alarguna eta seme-alabak hartu zituen, erregegoa utzi ondoren Italiako monasterio batean sartu baitzen. Paviako erorketa baino lehen ere, frankoen armada Veronara hurbildu zenean, Adalgisok ez zuen erresistentziarik erakutsi. Konstantinoplara ihes egin zuen, eta han Ekialdeko Erromatar enperadore Konstantino V-ak ongi etorria eman zion eta patritzio izendatu zuen.[2]
Adalgisok Italia berriro konkistatzeko itzultzea espero zuen, eta helburu horrekin Beneventoko Duke Aretxis II.aren laguntza eskatu zuen. Lombardo askok uko egin zioten frankoen agintaritza onartzeari, Adalgisoren itzuleraren aurreikuspenean. Paulo Diakonok Lombardoen artean zegoen sinesmen zabala islatu zuen, Ansa-ren hilobian idatzitako bere epitafio poetikoan, “beran, Kristoren bidez, lombardoen itxaropen handiena denbora batez eman zuen” idatziz. Eginhardo, Karlomagnoren biografialaria, ere erregistratu zuen “beran [Adalgiso] itxaropen guztiak biltzen zirenean” (in quem spes omnium inclinatae videbantur).[3][4]
Ez zen 787ra arte, Irene Enperatriza Karlomagnoren alaba Rotrude bere seme Konstantino VI.arekin ezkontza lortzeko ahaleginek hutsean geratzean, erromatarrek Adalgisori behar zuen laguntza militarraren eskaera bete zutenik. Armada espedizionarioa Joan saccellarius eta logotetaren agintepean jarri zuten, eta Siziliako tropak patrikios Theodorosen pean gehitu zizkieten. Erromatar armada 788 amaieran Calabrian itsasoratu zen, baina Spoletoko Hildeprando eta Beneventoko Grimoaldo III.aren (bere aita Aretxisen ondorengoa) armada lombardoarekin topatu zen; hauek frankoekin bakea egin zuten aurreko urtean. Winiges jeneral frankoaren aginpean beste zenbait unitate franko zeuden, Erromatarren aurka prest. Gertatutako guduan, erromatarrak garaituak izan ziren. Ez dugu Adalgisori buruzko informazio gehiagorik.[4]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Hainsworth, Peter, ed. (2006). The Oxford companion to Italian literature. (Repr. argitaraldia) Oxford University Press ISBN 978-0-19-818332-7. (kontsulta data: 2025-09-04).
- ↑ a b Bachrach, Bernard S.. (2013). Charlemagne's early campaigns (768-777): a diplomatic and military analysis. Brill ISBN 978-90-04-22410-0. (kontsulta data: 2025-09-04).
- ↑ Frassetto, Michael. (2013). The early medieval world: from the fall of Rome to the time of Charlemagne. ABC-CLIO ISBN 978-1-59884-995-0. (kontsulta data: 2025-09-04).
- ↑ a b D., B. G.. (1961). «Dizionario biografico degli italiani. I, II» Books Abroad 35 (4): 386. doi:. ISSN 0006-7431. (kontsulta data: 2025-09-04).
| Aurrekoa Desiderio |
Lombardiarren erregea 759-774 |
Ondorengoa Karlomagno |
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
